GEÇMİŞTEN GELEN MİRAS -1- YOL

Geçmişten gelen örf ve adetlerimizi, zenginliğimizi günümüze aktaramazsak bugünlerimizi de kaybederiz. Bizler hem Türklüğün zengin birikimi hem de İslam’ın yüce Allah tarafından gönderilen ilmi sayesinde hayatına ve sosyal hayatına çok güzel davranışlar kazandırmış bir milletiz.

Eskiden yolda yürürken küçücük bir taş parçasını yoldan geçen insanlar zarar görmesin diye kenara atan insanlardık. Çünkü biliyorduk ki, yoldaki bir taşı kenara atmak topluma hizmet etmekti. İnsanların ve toplumun hayatını kolaylaştırmaktı. Bunu yapmayınca da bir cezası yoktu aslında. Ama yüce Allah’ın gördüğünü biliyor ve ona göre davranıyorduk. Kimse görmese de yüce Allah görüyor diye düşünüyorduk.

Hatta bazı yollar insanların gidiş gelişine zaman içinde yeterli olmuyor diye yeni yollar açıyordu insanlarımız. Ben çok iyi hatırlıyorum. Hüsnü emmi vardı bizim köyde orta burundan aşağı giden yol biraz yokuş ve artık yol yerli kayalardan gitmek güçleşti diye tepenin hafif yamacından kendi emekleri ile yeni bir yol açmıştı. Ha insanlar tarafından pek kullanılmadı ama Hüsnü amcanın niyeti önemliydi.

Şimdi bakıyorum da insanlarımız yol açmak zaten yok. Nerde bu devletten başlıyor. Bitmiyor artık cümleleri. Yoldaki insanların geçişine engel olan nesneleri almak da yok neredeyse. Ama en çok maalesef. Yolu işgal etmeler, yola araba ya da bir eşyasını koyup sahiplenmeler, yol ortasında arabayla durup diğer arabayla sohbet etmeler, 10 metre ileriye park etse kimseye zararı olmayacağı halde yol ortasına durup markete gitmeler vb oluyor. Hem de bir uyarı yaptığında barut gibi hemen kaba davranışlar hatta bağırıp kavga etmeye çalışıyor.

Düşüyorum neden böyle olduk. Cezalar desek evet cezasızlık algısının etkisi vardır ama. Eskiden de ceza yoktu. Bana göre bunun en büyük nedeni ceza olmasa da beni gören gözleyen bir yüce yaratıcı var düşüncesi olsa gerek. Yani sonuçta yine bir ceza alabilirim korkusu belki de. O zaman bilmiyorlar ya da öğretilmemiş demek daha doğru olur sanırım. Bizler İslam’ın özünden ve kendisinden uzaklaştıkça aslında hayatımız dünyevi kanunların verdiği cezalar kadar düzene giriyor. O kanunları da uygulayıcıları her zaman kontrol edemediğinde düzensizlik ve karmaşa meydan geliyor.

Peygamberimiz Uhud savaşının en şiddetli zamanında mübarek dişleri kırılmış, damağı, alnı, yanağı yaralanmıştı. Ama o “Allah’ım, Sen kavmimi bağışla! Çünkü onlar bilmiyorlar.” Diye dua etmişti.

Evet, günümüz insanları da belki bilmediklerinden yapıyorlar, doğru sanıyorlar. Ben işimi göreyim ben herkesten önce işlerimi bitireyim de ne olursa olsun diye düşünüyorlar. Diğer insanların hakkı yenmiş mi yenmemiş mi onlar zor durumda kalmış mı umurlarında bile değil.

Ez cümle; ne olursa olsun, kendi menfaatimiz olsa bile diğer insanları zor duruma düşüren bir durum meydana getiriyorsak bunu yapmamalıyız.

Reis bey filminde Sütçü İmam’ın şu cümleleri hala aklımdadır. Reis bey diye hakime anlatıyordu. Ortada bir suç olduğunda herkes ben suçluyum diğer insanlar suçsuz diye düşünse toplumumuz daha güzel olur diyordu. Düsturumuz bu olmalı.09.07.2025 Dinar ŞİTİHO